Thông thường chúng ta chỉ nghe đến mụn ở mặt, ở lưng chứ ít khi nghe đến mụn trên đầu. Nổi mụn trên đầu không phổ biến, nhưng cảm giác khó chịu và đau có thể phổ biến hơn các vị trí khác. Vậy đâu là nguyên nhân của hiện tượng này và cách điều trị dứt điểm ra sao? Những thông tin sau đây sẽ rất cần thiết nếu bạn đang gặp phải tình trạng mụn trên đầu.
Nguyên nhân nào gây ra mụn trên đầu?
Về nguyên tắc, cũng giống như mụn ở mặt, cổ, lưng, mụn trên đầu xuất hiện do lỗ chân lông, nang lông bị tắc nghẽn bởi tế bào chết và bã nhờn. Tuy nhiên, có những lý do riêng biệt.
Theo Bác sĩ Nguyễn Thị Phượng, Nguyên trưởng khoa da liễu tại Trung Tâm Đông Y Chân Nguyên thì mụn trên đầu xuất hiện do 3 nhóm nguyên nhân chính.
1. Nguyên nhân do vi khuẩn
Vi khuẩn, nấm men có thể xâm nhập vào lỗ chân lông, nang lông và gây kích ứng, tiết ra các chất độc hại gây viêm nhiễm và sau đó là mụn. Các vi khuẩn gây ra tình trạng này có thể bao gồm:
- Vi khuẩn thuộc họ Cutibacterium
- Men từ nhóm Malassezia
- Nhóm chấy Demodex folliculorum
- Tụ cầu vàng (Staphylococcus aureus)
- Vi khuẩn propionibacterium acnes
- Staphylococcus epidermidis (tụ cầu vàng)
2. Nguyên nhân từ thói quen sinh hoạt hàng ngày
- Đổ mồ hôi do thói quen đội mũ, nón, đặc biệt là các loại mũ chật, ôm sát da đầu.
- Không gội đầu kỹ, đủ sạch để loại bỏ dầu thừa và bụi bẩn.
- Gãi da đầu gây tổn thương, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.
- Các dung dịch, chất từ các sản phẩm gel / sáp / gel vuốt tóc, keo xịt tóc tích tụ trên da đầu.
- Chế độ ăn nhiều đường có thể làm tăng nguy cơ nổi mụn trên đầu.
3. Nguyên nhân của các bệnh về da đầu
Mụn trên đầu có thể là triệu chứng của một số bệnh sau:
- Viêm nang lông trên da đầu: Vi khuẩn trên da đầu khiến các nang tóc bị nhiễm trùng và viêm nhiễm, dễ dẫn đến nổi mụn đỏ, sưng tấy và đau rát trên đầu.
- Viêm da tiết bã: Gây ra gàu, khiến da đầu bong tróc. Hành động gãi da đầu trong quá trình gội đầu để loại bỏ gàu có thể làm tổn thương da và dễ nổi mụn.
- Dấu hiệu của tế bào ung thư như ung thư biểu mô tế bào vảy.
- U nang: Đây là những mụn cứng sừng hóa hình thành gần chân tóc.
Mụn trên đầu làm sao để nhận biết sớm? Nó có nguy hiểm không?
Mụn trên đầu ban đầu chỉ là những nốt mụn nhỏ màu đỏ trên da, do khó nhìn nên rất dễ bỏ qua. Sau đó, mụn bắt đầu sưng tấy, gây đau hoặc cảm giác nóng rát ngay tại vị trí mọc. Khi mọc mụn có thể có kích thước bằng hạt đậu hoặc hạt ngô, bên trong có thể có mủ hoặc không.
Một số triệu chứng có thể kèm theo mụn là ngứa ngáy, chán ăn, ngủ không ngon giấc, sốt cao khi mụn sưng tấy, đau lan lên nửa người trên.
Mụn trên đầu nếu không được điều trị kịp thời có thể gây nhiễm trùng máu. Một số trường hợp nặng mụn mọc quá lớn trên đầu có thể gây viêm màng não mủ, phù thũng, tim hoặc viêm phổi do tụ cầu vì đầu là nơi tập trung nhiều mạch máu quan trọng, nhạy cảm.
Các biến chứng nặng thường khi xuất hiện các triệu chứng nặng như sốt cao, mất ý thức, hôn mê, mê sảng… Vì mức độ nguy hiểm như vậy nên người bệnh tuyệt đối không được tự tay nặn mụn trên đầu. Hãy tìm đến các cơ sở chuyên khoa uy tín để được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.
Cách trị mụn trên đầu hiệu quả nhất
Phương pháp Đông y
Việc áp dụng Đông y trong điều trị ngày nay đang trở nên rất phổ biến. Theo Đông Y, mụn nhọt trên cơ thể là do chất độc tích tụ bên trong. Chức năng thận bị suy giảm, nội tiết bị rối loạn. Vì vậy, để điều trị tận gốc và triệt để cần phải đi từ nguyên nhân bên trong này.
Đông Y sử dụng các loại thảo mộc tự nhiên để điều trị mụn trứng cá. Các loại thảo mộc được lựa chọn và trộn với các thành phần và tỷ lệ phù hợp để tạo ra tác dụng tổng hợp. Cơ chế điều trị toàn diện kết hợp cả bên trong và bên ngoài cho hiệu quả cao. Các phương pháp Đông y được đánh giá là an toàn, lành tính, không chỉ có tác dụng trị mụn tận gốc mà còn tốt cho sức khỏe.
Phương pháp Tây y
Hầu hết những người bị mụn trứng cá trên đầu sẽ được kê một số loại thuốc hoặc dầu gội đầu dành riêng cho da đầu bị mụn trứng cá. Chúng có tác dụng loại bỏ dầu thừa và da chết do đó làm giảm mụn trứng cá. Thuốc bôi và dầu gội đầu thường chứa các thành phần sau:
- Benzoyl peroxide: Có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn gây mụn bám trong lỗ chân lông để ngăn ngừa mụn mới hình thành, đồng thời giảm lượng dầu trên da và làm sạch tế bào chết.
- Retinoids: Ngăn ngừa chứng viêm nang lông có thể gây ra mụn trên đầu.
- Axit salicylic: Làm thông thoáng lỗ chân lông bị tắc, thu nhỏ lỗ chân lông và loại bỏ tế bào chết. Tuy nhiên, axit salicylic có thể gây kích ứng nhẹ như cảm giác châm chích ở da đầu.
- AHA: Có hai loại axit alpha hydroxy, axit glycolic và axit lactic, giúp loại bỏ tế bào chết, làm phẳng mụn và da đầu bong tróc.
- Dapsone (aczone): Diệt khuẩn và làm sạch nang lông, thường được kê đơn kết hợp với retinoid để tăng hiệu quả điều trị.
- Dầu cây trà: Giúp loại bỏ vi khuẩn trên da đầu.
- Ketoconazole: Kháng nấm, cải thiện da có vảy hoặc đỏ.
- Lưu huỳnh: Tuy có mùi hơi khó chịu nhưng lưu huỳnh có tác dụng loại bỏ các lớp sừng chết và làm sạch bã nhờn trên da đầu. Ngoài ra, lưu huỳnh còn giúp làm khô các nốt mụn nhanh chóng và giảm sưng viêm.
Trường hợp bạn bị mụn nặng và dai dẳng trên đầu gây rụng tóc, viêm nhiễm quanh vùng mụn thì bạn sẽ được bác sĩ chỉ định một số phương pháp sau:
- Điều trị tại chỗ bằng thuốc kháng sinh: Giúp điều trị các mụn hiện có và tránh mụn mới. Thường được sử dụng kết hợp với benzoyl peroxide để giảm nguy cơ vi khuẩn kháng thuốc trên da nhờn. Một số loại thuốc kháng sinh được kết hợp để điều trị mụn trứng cá trên đầu: Clindamycin và benzoyl peroxide (benzaclin, duac) hoặc erythromycin và benzoyl peroxide (benzamycin)
- Sử dụng thuốc ức chế nội tiết tố androgen: Hạn chế tác động của nội tiết tố androgen lên tuyến bã nhờn, giúp giảm bã nhờn từ đó giảm mụn. Tuy nhiên, có thể gặp một số tác dụng phụ như đau tức ngực, tích trữ kali trong cơ thể.
- Uống thuốc kháng sinh: Khi mụn bùng phát quá nhiều, thuốc kháng sinh uống sẽ có tác dụng lên toàn thân và chống ngứa, dị ứng. Thuốc kháng sinh uống thông thường: Tetracycline, minocycline và doxycycline.
- Ngoài ra, người bệnh có thể được tiêm steroid, áp dụng đèn chiếu (liệu pháp ánh sáng)…
Phương pháp dân gian
Các phương pháp dân gian cũng được áp dụng rất phổ biến để trị mụn trên đầu. Phương pháp này có ưu điểm là đơn giản, dễ thực hiện, nguyên liệu sạch sẽ. Vì vậy, những người bận rộn rất ưa chuộng phương pháp này.
Cách 1: Trị mụn trên đầu bằng giấm và baking soda
Đối với Banking Soda:
- Cho 1-2 thìa cà phê muối nở trực tiếp lên trên
- Nhẹ nhàng massage bằng tay để loại bỏ lớp sừng chết, vi khuẩn nấm mốc
- Rửa sạch bằng nước ấm
Đối với Giấm:
Pha loãng giấm với nước để gội đầu, kết hợp với các động tác massage nhẹ nhàng giúp loại bỏ da chết, vi khuẩn gây mụn, nấm mốc…
Cách 2: Dùng lá trầu không giã nhuyễn với muối.
Trầu không kết hợp với muối có khả năng kháng khuẩn, tiêu viêm rất tốt. Chúng được sử dụng để điều trị các triệu chứng của nấm, ngứa và da đầu bị mụn trứng cá. Tiến hành như sau:
- Trầu không rửa sạch
- Đun sôi với một thìa cà phê muối trong 10 phút
- Vắt bã lấy nước gội đầu.
- Kiên trì thực hiện 2-3 lần / tuần để có kết quả tốt nhất
Phương pháp 3: Điều trị bằng tinh dầu trà
Tinh dầu chiết xuất từ cây trà có tác dụng ngăn ngừa mụn, tiêu viêm. Không những thế, các thành phần trong tinh dầu còn có tác dụng dưỡng da đầu giúp tóc chắc khỏe. Sử dụng dầu cây trà để điều trị mụn trứng cá như sau:
- Thêm một vài giọt vào dầu gội đầu của bạn
- Gội đầu và kết hợp massage da đầu nhẹ nhàng
- Sử dụng liên tục 4-8 tuần để đạt hiệu quả như mong muốn.
Cách trị mụn trên da đầu bằng dầu gội hoặc thuốc điều trị
Cách tốt nhất để điều trị mụn trứng cá trên đầu là sử dụng dầu gội hoặc thuốc điều trị. Bạn có thể sử dụng các sản phẩm từ nhà sản xuất đáng tin cậy để giúp da đầu trở lại trạng thái cân bằng tốt nhất.
Các thành phần phổ biến trong các sản phẩm dầu gội đầu thường bao gồm:
- Axit salicylic: giúp loại bỏ tế bào chết trên da.
- Dầu cây trà – một loại dầu thiết yếu: có thể giúp loại bỏ vi khuẩn trên da đầu.
- Ketoconazole – một chất chống nấm: cải thiện làn da có vảy hoặc đỏ.
- Ciclopirox – thuốc chống nấm: điều trị nhiễm trùng da thường được thêm vào dầu gội trị gàu.
- Glycolic Acid: Tẩy tế bào chết trên da đầu, loại bỏ tế bào da chết, vi khuẩn và bã nhờn.
- Benzoyl peroxide: loại bỏ vi khuẩn Propionibacterium acnes, có thể có trong mụn trứng cá nặng.
Đối với những trường hợp nặng hơn gây rụng tóc và viêm nang lông, bạn cần đến gặp bác sĩ để được điều trị. Bác sĩ có thể kê đơn các phương pháp sau:
- Thuốc tiêm steroid.
- Dùng thuốc kháng histamine để điều trị phản ứng dị ứng.
- Uống thuốc kháng sinh.
- Áp dụng đèn chiếu hay còn gọi là liệu pháp ánh sáng.
- Sử dụng thuốc mỡ kháng sinh tại chỗ hoặc kem steroid.
- Sử dụng thuốc bôi ngoài da cho mụn trứng cá nặng, chẳng hạn như isotretinoin.
Cách trị mụn trên da đầu bằng cách tẩy tế bào chết thường xuyên
Bạn có thể loại bỏ “buzz” đó bằng cách tẩy tế bào chết trên da đầu hàng tuần để loại bỏ lớp da khô dư thừa. Nên tránh sử dụng các sản phẩm làm dày hoặc các sản phẩm dành cho tóc dầu. Vì chúng sẽ để lại một lớp da non. Cách trị mụn da đầu tại nhà hiệu quả là luôn giữ cho dầu gội và dầu xả không chạm vào da đầu. Vì chỉ nên dùng dầu xả để chữa những phần tóc bị hư tổn. Bạn có thể thêm một giọt dầu cây trà vào dầu gội đầu để điều trị mụn trứng cá.
Không dùng tay nặn mụn trên da dầu
Điều trị mụn da đầu có các quy tắc tương tự như đối với da mặt. Đó là, bạn không được phép chạm vào nó bằng tay. Nặn mụn sẽ chỉ khiến chúng lan rộng hơn. Ngoài ra, đối với bất kỳ khu vực nào khác, các nốt mụn trên da đầu có thể do nội tiết tố gây ra. Trong trường hợp đó, bạn nên đến gặp bác sĩ da liễu theo lời khuyên của Greenfield. Tuy nhiên, nó có thể là do dầu thừa nếu bạn có da đầu nhờn. Lúc này, bạn phải đảm bảo gội đầu bằng nước mỗi ngày, đặc biệt là sau khi tập thể dục. Hãy ghi nhớ cách trị mụn da đầu tại nhà này để sớm tạm biệt lũ mụn đáng ghét nhé.
Cách ngăn ngừa mụn trên đầu
Gội đầu hàng ngày để ngăn ngừa mụn trên đầu
Gội đầu hàng ngày có tác dụng loại bỏ bã nhờn, vi khuẩn, nấm, làm sạch sâu da đầu, ngăn ngừa mụn tái phát. Nên sử dụng các loại dầu gội có thành phần tự nhiên, kết hợp với hấp, ủ tóc 2 – 3 lần / tuần. Gội đầu nên kết hợp với các động tác massage nhẹ nhàng để da đầu được thư giãn, tăng cường khả năng hấp thụ dưỡng chất, giúp mạch máu được thư giãn.
Tránh các chất kích ứng da đầu
Nếu da dầu nhạy cảm, bạn nên hạn chế sử dụng các chất kích thích như dầu gội, dầu dưỡng, thuốc nhuộm,… Bạn nên tránh những loại dầu gội có chứa hóa chất mạnh. Nếu muốn nhuộm, gội, cần hỏi ý kiến bác sĩ da liễu khi da đầu đang trong tình trạng nhạy cảm.
Để da đầu thông thoáng
Với thời tiết nóng ẩm của Việt Nam, da đầu rất dễ tiết chất nhờn hình thành mụn. Cùng với việc đội mũ bảo hiểm, bã nhờn và bụi bẩn được tích tụ lại, trong điều kiện bí bách sinh ra mụn trên đầu. Vì vậy, cần vệ sinh mũ sạch sẽ, không nên đội mũ quá chật, để da đầu được thông thoáng.
Chải tóc thường xuyên
Chải đầu thường xuyên giúp các mạch máu trên da đầu được lưu thông. Da đầu được thư giãn, tuyến bã nhờn thông thoáng. Nhờ đó, hạn chế tình trạng tóc bết dính. Lưu ý bạn nên chải tóc nhẹ nhàng để hạn chế tình trạng rụng tóc hay tổn thương da đầu.
Bổ sung dưỡng chất để ngăn ngừa mụn trên đầu quay trở lại
Việc thiếu hụt chất dinh dưỡng là một trong những nguyên nhân khiến mụn trên đầu quay trở lại. Vì vậy, cần bổ sung vitamin (A, C, E…), kẽm, ngũ cốc… để da nhờn và tóc phát triển khỏe mạnh. Cần tránh xa các loại thực phẩm có hại cho tóc như đồ ngọt, cafein, đồ chiên rán, cay nóng, nhiều dầu mỡ…
Nên uống nhiều nước (1,5 – 2l / ngày) để đảm bảo quá trình trao đổi chất trong cơ thể diễn ra bình thường. Các khoáng chất trong nước tự nhiên còn có tác dụng bổ sung khoáng chất, giúp tóc và da đầu luôn khỏe mạnh.
Duy trì lối sống khoa học
Cần duy trì chế độ sinh hoạt khoa học, ngủ đúng giờ, tránh căng thẳng, stress… Chế độ sinh hoạt khoa học giúp cơ thể đạt trạng thái cân bằng. Điều này dẫn đến việc sản sinh ra các kháng thể chống lại các tác nhân gây mụn. Bên cạnh đó, cần thường xuyên luyện tập thể dục thể thao để nâng cao sức đề kháng cho cơ thể.
Cách chăm sóc da đầu để ngăn ngừa mụn
Bên cạnh việc sử dụng thuốc hay dầu gội trị mụn trên đầu, bạn cũng cần đặc biệt chú ý đến việc chăm sóc da đầu để ngăn ngừa cũng như ngăn ngừa mụn lây lan.
Một số lời khuyên của bác sĩ Hoa:
- Vệ sinh da đầu sạch sẽ, nhất là sau khi hoạt động thể thao, đi chơi về những ngày nắng nóng.
- Chọn những chiếc mũ vừa vặn với đầu, không quá chật và sát da đầu.
- Hạn chế sử dụng các loại hóa chất có hại cho da đầu, chỉ sử dụng các loại gel / sáp / xịt, thuốc nhuộm tóc là cần thiết.
- Bổ sung vitamin A, E, D và khoáng chất cho da đầu khỏe mạnh hơn.
- Theo dõi mụn thường xuyên khi thấy có dấu hiệu phát triển nặng cần đi khám bác sĩ chuyên khoa.
- Không gãi hoặc nặn, cạy mụn để tránh làm tổn thương da đầu và vùng da lành, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.
- Tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ và không tự ý điều trị tại nhà.
- Nên chọn những sản phẩm chăm sóc tóc có nguồn gốc từ thảo dược thiên nhiên để an toàn cho da đầu.
Trên đây là tất cả những thông tin cần thiết về nguyên nhân cũng như cách trị mụn bọc trên đầu hiệu quả. Mụn trên đầu tuy gây ra nhiều phiền toái cho cuộc sống nhưng lựa chọn đúng phương pháp sẽ giúp bạn hết mụn. Hi vọng bạn sẽ sớm sở hữu một làn da đầu sạch và khỏe mạnh!